Met het leggen van het voorkeursrecht op de gronden in Hoogkarspel-Zuid wil Drechterland grondspeculatie en prijsopdrijving voorkomen, waardoor hier niet alleen dure huizen gebouwd kunnen worden.
Of de gemeente zelf grond voor de nieuwe wijk gaat aankopen is echter nog niet besloten.
Het voorkeursrecht betekent dat grondeigenaren in het gebied tussen de Westerwijzend, de Oosterwijzend, de gemeentegrens van Drechterland met Stede Broec en de Westfrisiaweg (N307) hun grond als eerste aan de gemeente moeten aanbieden als zij dit willen verkopen. De gemeente – of beter gezegd de huidige coalitie van VVD, SPD en PDL – wil dat hier de wijk Hoogkarspel-Zuid met duizenden nieuwe woningen komt.
,,Ongeveer een derde van het gebied is in handen van projectontwikkelaars’’, schat wethouder Marcel ten Have in. De rest is van particulieren en het hoogheemraadschap. ,,Ik verwacht dat zij wel willen verkopen. Ik verwacht niet dat daar een kink in de kabel komt.’’ Ten Have erkende in de laatste commissievergadering volmondig dat het voorkeursrecht dat op het gebied is gelegd de waarde van het agrarische grond laat stijgen. Iedereen weet nu immers dat hier huizen komen. ,,Het is warme grond geworden.’’
Of de gemeente zelf daadwerkelijk grond gaat aankopen is volgens Ten Have nog niet besloten. Eigenaren zijn verplicht hun grond als eerste aan de gemeente aan te bieden, maar als die dit niet aankoopt, dan volgt een ontheffing waarmee men het aan een andere partij mag verkopen. Het voorkeursrecht moet voorkomen dat partijen grond van elkaar overnemen om te speculeren.
Voor grondaankoop door de gemeente is het nu nog te vroeg, zo werd tijdens de commissievergadering duidelijk. Het voorkeursrecht geldt sinds 13 juli en wordt na vaststelling op 23 september door de gemeenteraad met drie jaar verlengd. Binnen die tijd moet de gemeente een zogenoemd gebiedsgericht programma hebben opgesteld. Drechterland wil dit plan voor het gebied in december 2025 klaar hebben.
Dan wordt het voorkeursrecht opnieuw met drie jaar verlengd, totdat de gemeente een omgevingsplan voor het gebied heeft vastgesteld. Als dat gebeurt is, geldt het voorkeursrecht weer vijf jaar. Tijd waarin de gemeente gaat nadenken over het aankopen van grond of dit overlaat aan andere partijen. Hoe lang dit alles precies gaat duren is nu nog onbekend, maar duidelijk is dat de duizenden woningen er niet binnen enkele jaren staan.